AİLE TARIMINDA ÇOCUĞUN YERİ ARAŞTIRMASI
Türkiye’nin sosyoekonomik ve kültürel özellikleri göz önüne alındığında, tarımın tüm aile bireyleriyle yapıldığı görülmektedir. Benzer bir durum tütün çiftçiliğinde de yaşanmaktadır. Tarımsal aile temelli işlerde çocukların risklerini/tehlikelerini belirlemek ve önlemek için yetişkinlerin tutum ve davranışları analiz edilmeli ve buna göre çocukların refahı için öneriler geliştirilmelidir.
Ege İhracatçılar Birliği, “tarım toplumunda çocukların refahını sağlamak” için çalışmaktadır. Bu bağlamda Mart 2024-Mart 2025 tarihleri arasında yürütülen bir araştırma projesini desteklemektedir.
Araştırmanın Amacı:
Çocukların tütün çiftçiliğinde ailelerine yardım etmelerinin risklerini, ailelerine yardım etmelerinin sosyal ve psikolojik nedenlerini belirlemek; çocukların iyilik halinin sağlanması için sosyal tabanlı eylem planları (yapılabilecek hafif işleri belirlemek gibi) hazırlamak ve farkındalık yaratma faaliyetleri yürütmek.
Çıktılar
Çalışma listesi
• Tütün çiftçiliğinde hafif ve tehlikeli işler listesi
• Çocukların yaşlarına göre yapabilecekleri işler listesi
Etki raporları
• Çocukların aileleriyle birlikte tütün çiftçiliğinde çalışmasının/katılmasının nedenleri ve risk önleme yol haritası
• Çocuklara ilişkin bölgesel etki raporu (sağlık, sosyal, psikolojik)
Farkındalık Faaliyetleri
• Çocukların olumsuz etkilenmesini önlemek için 4 farklı eğitim paketi – bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurularak (çocuklar, aileler, toplum liderleri ve kamu personeli için)
• Uluslararası kullanıma sunulabilecek rapor
Araştırma yöntemi
Araştırmada nitel (gözlem, OGT, derinlemesine görüşme, risk analizi, kök neden analizi) ve nicel (anket, ölçek) yöntemler birlikte kullanılmıştır. Çiftçilere, kadınlara ve çocuklara bütünsel olarak bakmak ve onlara doğru şekilde yaklaşmak için araştırma ekibinde bir sosyolog, psikolog, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, ziraat mühendisi, halk sağlığı uzmanı ve hukuk danışmanı yer almaktadır.
Araştırma illeri
Samsun, Batman, Adıyaman, Manisa, Denizli, Aydın, Uşak
Araştırmanın ilk altı ayında yaprak tütün üretiminin tüm aşamalarında veri toplama çalışmaları tamamlandı:
7 ilde 398 üretici ile anket/ölçek,
19 Odak Grup Tartışması
120 derinlemesine görüşme
50 tarım uygulamasına risk analizi
120 üretici ile sağlık anketi
70 çocukla anket
20 aileye 24 saatlik gözlem yapılmıştır.
İkinci altı ayda ise verilerin analiz edilmesi ve önleyici/koruyucu tedbirlerin belirlenmesi için çalışmalar yürütülecek.
Aile tarımında çocuğun yeri araştırmasının sonuna yaklaştık…
Saha araştırması ve sonuçların değerlendirmesinin bitmesinin ardından, Çocuk işçiliğini Önleme Grubu ile çıkan sonuçlar doğrultusunda 2025 için eylem planlarını, izlenecek yolları ve stretajilerin konuşulduğu atölye düzenlendi.
Atölyede iller ve bölgeler arası farklar, bu farklar doğrultusunda etkileme yolları tartışıldı.
Araştırma ekibi tarafından sonuçlar doğrultusunda hazırlanan 4 farklı eğitim paketi pilot uygulama öncesi çalışma grubu üzerinden uygulandı ve geribildirimler alındı.
- 14-18 yaş grubu çocuklar için oyunlarla dolu bir eğitim programı,
- Yetişkin çiftçilere yönelik interaktif bir atölye,
- Toplum liderlerinin süreçte yer alması için öneriler
- Yerel yönetimlerin tarım uygulamalarında doğru davranışları desteklemeleri ve yaygınlaştırmadaki rolleri konuları tek tek ele alındı ve demo uygulamalar yapıldı.
bir çok fikrin oluştuğu atölyede 2025 çocuk işçiliğini önleme çalışma grubu adına öneriler ve dosya çalışmaları çıktı. Ocak ayı sonuna kadar bu fikirler üzerinden çalışılacak ve 2025 için eylem planları oluşturulacaktır.
Ege Tütün İhracatçıları Birliği (ETİB) ve EYKA iş birliği ile yürütülen “Aile temelli tarımda çocuğun yeri” araştırma projesi sonuçları doğrultusunda hazırlanan modüllerden olan “Toplum Liderleri Aracılığı ile Mesajlar” için pilot atölye Ege Tütün İhracatçıları Birliği Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu üyeleri ve tütün eksperlerinin katılımı ile Ege İhracatçı Birlikleri’nde gerçekleştirildi.
Sektördeki 13 tütün eksperinin katıldığı etkinlikte aile tarımında çocukların eğitimini ve güvenliğini gözeterek nasıl daha aktif bir rol oynayabileceği konusunda fikir alışverişinde bulunuldu.
Katılımcıların üç gruba ayrıldığı faaliyette köylerde üreticiler ve çocuklar için mesajları-mesaj içeriklerini oluştururken söz konusu mesajların hangi kanallarla üreticilere ve çocuklara ulaştırılması gerektiğini tartıştılar.
