Türkiye’nin sosyoekonomik ve kültürel özellikleri göz önüne alındığında, tarımın tüm aile bireyleriyle yapıldığı görülmektedir. Benzer bir durum tütün çiftçiliğinde de yaşanmaktadır. Tarımsal aile temelli işlerde çocukların risklerini/tehlikelerini belirlemek ve önlemek için yetişkinlerin tutum ve davranışları analiz edilmeli ve buna göre çocukların refahı için öneriler geliştirilmelidir.

Ege İhracatçılar Birliği, “tarım toplumunda çocukların refahını sağlamak” için çalışmaktadır. Bu bağlamda Mart 2024-Mart 2025 tarihleri arasında yürütülen bir araştırma projesini desteklemektedir.

Araştırmanın Amacı:

Çocukların tütün çiftçiliğinde ailelerine yardım etmelerinin risklerini, ailelerine yardım etmelerinin sosyal ve psikolojik nedenlerini belirlemek; çocukların iyilik halinin sağlanması için sosyal tabanlı eylem planları (yapılabilecek hafif işleri belirlemek gibi) hazırlamak ve farkındalık yaratma faaliyetleri yürütmek.

Çıktılar

Çalışma listesi

• Tütün çiftçiliğinde hafif ve tehlikeli işler listesi

• Çocukların yaşlarına göre yapabilecekleri işler listesi

Etki raporları

• Çocukların aileleriyle birlikte tütün çiftçiliğinde çalışmasının/katılmasının nedenleri ve risk önleme yol haritası

• Çocuklara ilişkin bölgesel etki raporu (sağlık, sosyal, psikolojik)

Farkındalık Faaliyetleri

• Çocukların olumsuz etkilenmesini önlemek için 4 farklı eğitim paketi – bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurularak (çocuklar, aileler, toplum liderleri ve kamu personeli için)

• Uluslararası kullanıma sunulabilecek rapor

Araştırma yöntemi

Araştırmada nitel (gözlem, OGT, derinlemesine görüşme, risk analizi, kök neden analizi) ve nicel (anket, ölçek) yöntemler birlikte kullanılmıştır. Çiftçilere, kadınlara ve çocuklara bütünsel olarak bakmak ve onlara doğru şekilde yaklaşmak için araştırma ekibinde bir sosyolog, psikolog, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, ziraat mühendisi, halk sağlığı uzmanı ve hukuk danışmanı yer almaktadır.

Araştırma illeri

Samsun, Batman, Adıyaman, Manisa, Denizli, Aydın, Uşak

Araştırmanın ilk altı ayında yaprak tütün üretiminin tüm aşamalarında veri toplama çalışmaları tamamlandı:

7 ilde 398 üretici ile anket/ölçek,

19 Odak Grup Tartışması

120 derinlemesine görüşme

50 tarım uygulamasına risk analizi

120 üretici ile sağlık anketi

70 çocukla anket

20 aileye 24 saatlik gözlem yapılmıştır.

İkinci altı ayda ise verilerin analiz edilmesi ve önleyici/koruyucu tedbirlerin belirlenmesi için çalışmalar yürütülecek.